Polskie Towarzystwo Informatyczne informuje, że w dniu 23 sierpnia 2015 roku przekazało na ręce Przewodniczącego Komisji Zdrowia Sejmu RP uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw. Podstawowe spostrzeżenia zawarte w tych uwagach zostały przedstawione na posiedzeniu Komisji Zdrowia w dniu 11 września 2015 roku przez umocowanego eksperta PTI Pana Marka Ujejskiego.
W opinii zwrócono uwagę na zagrożenie niekonstytucyjności procesu legislacyjnego spowodowane przedmiotową zmianą treści ustawy (już po zakończonych konsultacjach społecznych) dokonaną tzw. autopoprawką zgłoszoną przez Ministra Zdrowia w ostatniej fazie procesu przed przekazaniem pod obrady Komitetu Stałego Rady Ministrów. Zmiana dotyczyła niezwykle istotnego projektu dla ochrony zdrowia, a mianowicie całkowitego wycofania zapisów dotyczących Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, Karty Specjalisty Medycznego oraz Karty Specjalisty Administracyjnego, skutkiem czego będzie całkowite zatrzymanie projektu RUM II, z którym zarówno pacjenci jak i pracownicy medyczni wiązali bardzo duże nadzieje. Brak tych narzędzi w kluczowy sposób wpłynie na projekt e-zdrowie realizowany przez CSIOZ z ogromnym zaangażowaniem środków Unii Europejskiej, na możliwość składania podpisu elektronicznego pod dokumentacją medyczną oraz na brak możliwości identyfikacji elektronicznej, w tym procesu uwierzytelnienia. Pozostawione w projekcie ustawy narzędzia bądź mają istotne ograniczenia funkcjonalne i wydajnościowe, bądź będą niezwykle kosztowne dla środowiska medycznego (dotyczy to podpisu elektronicznego potwierdzonego kwalifikowanym certyfikatem).
Na podkreślenie zasługuje fakt, że nie przedstawiono żadnej analizy wskazującej na racjonalność takiej decyzji, a przedstawiane po posiedzeniu Komisji Zdrowia wypowiedzi medialne Sekretarza Stanu Pana Sławomira Neumanna o ponownym powrocie koncepcji połączenia funkcji dowodu osobistego oraz wszystkich wymienionych typów kart musi budzić najwyższe zdumienie, zważywszy że koncepcja ta została już raz odrzucona po analizie wewnętrznej, jaką przedstawiło samo MSW w lutym 2012 roku. Przypominając najważniejsze argumenty przeciwko połączeniu tych dokumentów trzeba wskazać zarówno przyczyny formalne, organizacyjne dotyczące innego modelu dystrybucji tych dokumentów, jak i trudności techniczne związane z ich cyklem życia (dane w nich umieszczane pochodzą z różnych instytucji i mają różny model zarządzania ich aktualizacją).
Jeśli chodzi o model dystrybucji Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, to należy wskazać, że w projekcie RUM II założono ich dystrybucję poprzez zakłady Podstawowej Opieki Zdrowotnej (tak jak z sukcesem zrealizowano to na liczącym 5.5 mln terenie województwa śląskiego wiele lat temu), samo wdrożenie miało obejmować całe obszary gmin. Taka koncentracja terytorialna dystrybucji dowodów osobistych nie jest możliwa, bo dowody mogą być wymieniane zgodnie z terminami ich ważności (pomijając przypadki ich utraty czy zmiany danych). Co równie istotne, personalizacja KUZ jest możliwa bez uprzedniego kontaktu z uprawnionym, po prostu na bazie informacji zawartej w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych administrowanym obecnie przez NFZ. Wydanie dowodu osobistego wymaga fizycznego kontaktu osoby, dla której jest wydawany z odpowiednim urzędem. W tej sytuacji nawet bardzo optymistyczne założenie, że pierwsze dowody osobiste będzie można wydać w 2017 roku, nie zmienia faktu że system RUM II mógłby działać dopiero po kompletnej wymianie wszystkich dowodów osobistych, co wymaga 10 lat, a więc w roku 2027! Tymczasem proces wydawania najpierw Karty Specjalisty Medycznego, a następnie Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, zakończyłby się w roku 2018, przy czym system mógłby startować sukcesywnie w miarę obejmowania dystrybucją kolejnych gmin. Powyższe dane pochodzą z oficjalnego dokumentu, jakim jest Ocena Skutków Regulacji w wersji pochodzącej z okresu przed wspomnianą cichą zmianą dokonaną przez Ministra Zdrowia wspomnianą autopoprawką w dniu 15 lipca 2015 roku. Biorąc pod uwagi skutki ekonomiczne brutto, zaniechanie wydania Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego oznacza stratę w każdym roku ok. 650 mln PLN, które można by wykorzystać na świadczenia zdrowotne.
Jeśli chodzi o Kartę Specjalisty Medycznego, to warto zauważyć, że zmuszanie funkcjonariusza publicznego do posługiwania się osobistym dokumentem, jakim jest dowód osobisty wydany w konkretnym ustawowo określonym celu, jest niezgodne z obowiązującym stanem prawnym w Polsce. Można wskazać wiele innych argumentów, takich jak długoletni skutek braku narzędzia do identyfikacji i uwierzytelnienia o odpowiednim poziomie bezpieczeństwa, wymaganym dla uzyskania dostępu do danych medycznych, szczególnie w kontekście przygotowywanego przez Komisję Europejską aktu prawnego o randze rozporządzenia (stosuje się wprost w krajach unijnych, bez implementacji w prawie krajowym) dotyczącego ochrony danych osobowych.
W opinii zwracamy uwagę na fakt wskazujący na brak konsekwencji w poczynaniach resortów odpowiedzialnych za informatyzację ochrony zdrowia i uleganie niezrozumiałym naciskom o charakterze niemerytorycznym.
Informujemy że nasi eksperci zostali zaproszeni do dalszego uczestnictwa w pracach Komisji Zdrowia.
Zachęcamy Państwa do zapoznania się z pełną treścią opinii PTI, a także śledzenia rejestracji internetowej przebiegu prac Komisji Zdrowia dostępnych też w nagraniach archiwalnych na stronie Sejmu RP www.sejm.gov.pl.