Znamy „Stan Polskiego Internetu”
Podczas konferencji „Stan Polskiego Internetu”, która odbyła się 21 listopada 2012 r. w gmachu FSNT NOT, referat programowy wygłosił Minister Administracji i Cyfryzacji Michał Boni. Uczestnikami konferencji była m.in. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej p. Magdalena Gaj oraz Prezes NOT p. Ewa Mańkiewicz-Cudny.
Konferencję otworzyli wspólnie prezes PTI Marian Noga oraz prezes SEP Jerzy Barglik. Rolę moderatora pełnił wiceprezes PTI Marek Hołyński, w końcowej fazie zastąpiony przez Andrzeja Wilka z SEP.
W swym wystąpieniu min. Michał Boni podkreślił znaczenie rozwoju informatyzacji dla rozwoju przedsiębiorczości innowacyjnej, który jego zdaniem jest w Polsce zbyt wolny. Trudno bowiem mieć wysoki poziom innowacyjności bez silnej infrastruktury, zwłaszcza informacyjnej. Potrzebne są „turbodoładowania” rozwoju, wśród których IT jest jednym z najważniejszych. Na potwierdzenie min. Boni przedstawił m.in. dane GUS dotyczące korzystania z Internetu według wieku, miejsca i zawodu, potwierdzające spory niewykorzystany potencjał społeczny w tym zakresie. Nakreślił wizję przejścia od społeczeństwa informacyjnego (którym dopiero zaczynamy być) do społeczeństwa cyfrowego, w pełni i twórczo korzystającego z udogodnień oferowanych przez technologie informacyjne. Taki jest cel programu Innowacyjna Gospodarka. „Polska jest zdominowana przez papier i to trzeba zmienić” - stwierdził min. Boni w końcowej konkluzji.
Radca Ministra w MAiC Violetta Szymanek omówiła stan internetowych zasobów, poziom ich wykorzystania i wpływ na rozwój gospodarki i kapitału ludzkiego. Pokazała dane, z których wynika m.in., że w zakresie dostępu szerokopasmowego lokujemy się na szarym końcu Europy nieznacznie wyprzedzając tylko Bułgarię i Rumunię. Poziom informatyzacji urzędów państwowych można określić jedynie jako żałosny. Poziom umiejętności Polaków jest poniżej średniego poziomu europejskiego i różnica ta niestety wzrasta. Również stopień wykorzystania Internetu do handlu jest na tle UE bardzo niski. 44 proc. urzędów korzysta jedynie z papierowej dokumentacji. Co gorsza, informatyzacja urzędu przeważnie nie wpływa na uproszczenie procedur i skrócenie czasu załatwiania spraw. Natomiast widać pozytywny wpływ wzrostu sieci na biznes, przejawiający się wzrostem produktywności, wydajności pracy i innowacyjności. Prelegentka zapowiedział publikacje w najbliższym czasie dokładnych raportów na temat cyfryzacji urzędów i e-administracji w oczach użytkownika.
Reprezentujący firmę analityczną Audytel Tomasz Kulisiewicz dokonał przeglądu newralgicznych problemów rozwoju Internetu, wśród których wymienił problem dostępu w kontekście praw obywatelskich, niepełne pokrycie kraju siecią dostepową, bariery administracyjne i techniczne oraz barierę popytu. Mówca zwrócił szczególna uwagę na barierę popytu, która przejawia się m.in. w tym, że niemal kompletny brak zainteresowania internetem wykazuje ok. 3-5 mln gospodarstw domowych oraz 1 mln mikrofirm. Z problemami borykają się operatorzy, którzy doświadczają coraz większego rozziewu między dostarczaną mocą transmisyjną a przychodami.
Marcin Cichy z UKE przedstawił dane obrazujące rozwój sieci dystrybucyjnych i dostępowych w ostatnich latach, porównując je z analogicznymi danymi dotyczącymi UE przedstawione w raportach UKE „Rynek telekomunikacyjny w Polsce w 2011 roku” oraz „Łańcuch wartości w Internecie i potencjalne modele funkcjonowania rynku”.
Krzysztof Heller z firmy doradczej Infostrategia dokonał krótkiego przeglądu aktualnie realizowanych projektów budowy linii szerokopasmowych. Obecnie w ramach 5 różnych Działań jest podpisanych ok. 240 umów (ta liczba szybko się zmienia) na sieci lokalne, regionalne, komercyjne i publiczne. Są one nadzorowane przez MAC, MRR, MR i urzędy wojewódzkie. Na ogół są dofinansowane ze środków UE. Mówca przedstawił najczęstsze problemy związane z cyklem inwestycyjnym i różnymi modelami biznesowymi stosowanymi przez realizatorów.
Świadomie pominięty przez K. Hellera temat budowy Sieci Szerokopasmowej Polski Wschodniej omówił dyrektor Departamentu Programów Ponadregionalnych MRR Michał Ziętara. Ten największy obecnie w Europie projekt budowy publicznej sieci szerokopasmowej pochłania ok. 1 mld zł ze środków UE oraz ok. 0,5 mld zł wkładu krajowego. Jego celem jest zbudowanie sieci, na która złoży się ponad 10 tys. km linii przesyłowych i 1000 węzłów, obsługujących docelowo ok. 1 mln osób. Projekt jest w większości w fazie podpisywania umów doradczych i uzyskiwania kolejnych potwierdzeń i decyzji szczegółowych ze strony administracji UE. W 2013 r. odbędzie się konkurs na budowę sieci.
Justyna Jasiewicz z Uniwersytetu Warszawskiego podjęła temat cyfrowych kompetencji Polaków. Prelegentka przyznała, że temat jest jeszcze dość słabo zdefiniowany i rozpoznany. Niemniej nawet te badania, którymi dysponujemy, dość wyraziście pokazują, że niedostatek kompetencji jest dziś jedną z głównych barier rozwoju. Przykładowo, dla osób powyżej 30 lat posiadany przez nich dostęp do internetu znacząco przewyższa poziom jego wykorzystania. Coraz wyższy jest odsetek osób które mają dostęp np. w domu ale z niego nie korzystają. Ponad 90 proc. twierdzi, że „umie” korzystać z wyszukiwarki ale wiele wskazuje na to, że skutecznego wyszukiwania prowadzić nie potrafi. Liczbę tę tłumaczy w jakimś stopniu fakt, że 60-70 proc. deklaruje, że korzystania z internetu nauczyli się w ramach samokształcenia. W tej sytuacji J. Jasiewicz rekomenduje skupienie się na zwiększeniu nacisku na edukację, systematyczne dokształcanie nauczycieli i promowanie kształcenia ustawicznego. Dominujący dziś model pasywnego korzystania z mediów informacyjnych to nie jest model pożądany dla społeczeństwa informacyjnego.
Maciej Stroiński z Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego omówił projekt Europejskiej Przestrzeni Badawczej, której fundamentalnym elementem jest e-Infrastruktura. Jej polskim odcinkiem jest sieć Pionier, budowana od 1997 roku, sieci metropolitalne, 5 centrów obliczeniowych wielkiej mocy, łącząca ok. 700 jednostki badawczo-rozwojowych. Na Sieć składa się 7,5 tys. km światłowodu o transmisyjności 100 Gbps w części szkieletowej i 10 Gbps w 80 kanałach dostępowych. Sieć zawiera już bardzo wiele zaawansowanych usług, m.in. biblioteki cyfrowe, narzędzia archiwizacji oraz wiele portali tematycznych jak wirtualne laboratoria, portale edukacyjne, telemedyczne. Zdaniem M. Stroińskiego właśnie sieć naukowa powinna odegrać kluczową rolę w upowszechnieniu usług prawdziwie szerokopasmowych – ta tendencja jest już widoczna w USA i Europie.
Dyrektor Działu Rozwiązań Multimedialnych w ATM Software Przemysław Frasunek przedstawił analizę rynku multimedialnego w Polsce, wskazując że dostarczane przez internetu usługi multimedialne szybko zdobywają rynek, owocując sukcesem takich inicjatyw jak tvnplayer, ipla czy advertising VoD, przyczyniając się m.in. do znacznego ograniczenia ruchu typu p2p. Szybko rozszerza się wachlarz terminali odbierających treści multimedialne, w coraz większym stopniu obejmując smartfony, tablety i konsole do gry. Rośnie też twórczość użytkowników serwisów społecznościowych takich jak youtube. Prelegent omówił też techniczne aspekty internetu wysokiej rozdzielczości, gdzie trwa ostra walka standardów przesyłu. Przedstawił też ogólnie sieć ATM CDN – największa w Polsce sieć typu Content Delivery Network.
Dyrektor Projektów Strategicznych NASK Marcin Bochenek skupił się na ciemnej stronie internetu prezentując doświadczenia CERT Polska, które rejestruje na terenie Polski 21 mln naruszeń bezpieczeństwa sieciowego rocznie (większość zgłoszeń i reakcji odbywa się automatycznie). Niektóre dane: 10 mln zgłoszeń jest skutkiem działalności botów, 4,6 mln komputerów w Polsce rozsyła spam, 180 tys. pochodzi od złośliwych stron internetowych. Zjawiska nasilające się to pshishing, trojany bankowe i oprogramowanie szpiegujące, pojawiają się coraz to nowe formy oszustwa. Problemem jest wymiar sprawiedliwości, który bardzo często nie rozumie istoty zjawiska i nie umie z nim skutecznie walczyć. NASK wypracował kilka systemów ochronnych jak ARAKIS, NISHA i SOPAS. Polski CERT na bieżąco współpracuje z CERT-ami zagranicznymi. Szczególny obszar działalności NASK to ochrona dzieci przed zagrożeniami online. M.in. NASK prowadzi Dyżurnet.pl – hotline służący zgłaszaniu incydentów dotyczących dzieci, niebezpiecznych stron itp.
Z kolei wstydliwe aspekty internetu omówili Adam Pietrasiewicz z AkcesLab i Artur Marcinkowski z Fundacji Widzialni prezentując wyniki badania ok. 200 stron internetowych instytucji publicznych pod kątem stopnia dostępności dla osób niepełnosprawnych – jak się okazuje, 8 proc. stron zbliża się do minimum wymagań ale tylko się zbliża. Najczęściej stosowane narzędzia jak „odsłuchaj” czy odwrócony kontrast są źle zaprojektowane i przeważnie nie spełniają założonej roli. Mówca podał szereg przykładów łączących śmieszność z dramatyzmem. Międzynarodowy standard dostępności WCAG 2.0 jest słabo znany i rzadko stosowany. Jak się okazuje, najlepiej w tym rankingu wypadają strony ministerstw ale i one nie spełniają norm WCAG. Nadzieje budzi rozporządzenie Rady Ministrów, które włącza standard w Krajowe Ramy Interoperacyjności.
W końcowej części Andrzej Wilk z SEP przedstawił profil SEP, jego główne dokonania w zakresie działań na rzecz społeczeństwa informacyjnego oraz omówił 7-punktowe „Stanowisko SEP wobec Internetu”.
====
Prezentacje:
„Polska 2.0” - Michał Boni, Minister Administracji i Cyfryzacji
„Internet w Polsce – fakty i liczby” - Violetta Szymanek, Radca Ministra, MAC
„Newralgiczne problemy rozwoju Internetu” - Tomasz Kulisiewicz, Analityk Wiodący, Audytel S.A.
„Cyfrowe kompetencje Polaków ” - Justyna Jasiewicz, Uniwersytet Warszawski
"Bezpieczeństwo sieci w aspekcie społecznym i technicznym" – Dariusz Bochenek, Dyrektor Projektów Strategicznych, NASK
"Dostępność elektronicznej przestrzeni publicznej" - Adam Pietrasiewicz, Akces Lab