ŚDSI’2011: Jak włączyć Polskę Wschodnią do społeczeństwa informacyjnego?

Otwierając obrady wiceprezes PTI Wiesław Paluszyński stwierdził, że program budowy infostruktury dla pięciu województw składających się na tzw. Polskę Wschodnią to tylko początek drogi ku eliminacji wykluczenia cyfrowego mieszkańców tych terenów. Chodzi bowiem o to, by stały się one impulsem dla rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego tego regionu, który – jak wykazują analizy porównawcze prowadzone przez Komisje Europejską – jest jednym z najbiedniejszych w Europie.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego min. Iwona Wendel, odpowiedzialna za Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej, poinformowała, że zatwierdzony przez Komisją Europejską budżet wynosi 2,7 mld zł i dotyczy i obejmuje również wsparcie dla rozwoju centrów B+R, uczelni, potencjału turystycznego ale program budowy infostrad to projekt największy w tym pakiecie. Komisja Europejska, nauczona doświadczeniami z Hiszpanii i Włoch, gdzie podobne programy nie dały oczekiwanych rezultatów, uważnie się przygląda, co robimy z tymi pieniędzmi. Szerokopasmowa Polska Wschodnia (SSPW) to obecnie największy projekt pomocowy w UE.

Karl Wermig, przedstawiciel Alcatel-Lucent – firmy, która doświadczenia z udziału w podobnych projektach z rynku włoskiego i niemieckiego – stwierdził, że skutki realizacji programów takich jak SSPW są obciążone ryzykiem natury społecznej. Nie zawsze bowiem pojawia się dostateczny popyt na stworzona infostrukturę. Budowa, funkcjonowanie i popyt – w projektach tego rodzaju te trzy rzeczy powinny być planowane współbieżnie. Rady Alcatela-Lucenta dla Polski to: angażować do przedsięwzięcia lokalnych prywatnych partnerów, budować społeczne zaufanie do całej akcji, nie bać się ambitnych celów. Zaangażowenie w projekt szerokiej społeczności jest głównym kluczem do sukcesu.

Dyr. Michał Zientara z MRR przedstawił stan przygotowań do budowy sieci szerokopasmowych w Polsce Wschodniej. Według planów MRR w I kwartale 2012 r. nastąpi fizyczny początek inwestycji o wartości ok. 1 mld zł, na którą złoży się 5 regionalnych sieci szkieletowych o sumarycznej długości ok. 10 tys. km. Będą to sieci NGN o przepustowości co najmniej 40 Mbps dla klienta końcowego, zawierające ok. 1000 węzłów dystrybucyjnych.

Uczestnicy panelu dyskusyjnego prowadzonego przez prof. Józefa Modelskiego, skupili się na możliwych scenariuszach dalszych losów SSPW.

Wojciech Hałka wyraził podziw dla wyjątkowo jego zdaniem sprawnych działań administracji w prowadzeniu programu SSPW. Zauważył jednak, że dokładne porównanie założeń tego programu z celami Europejskiej Agendy Cyfrowej wykazuje dość istotne rozbieżności.

Krzysztof Heller uznał, że nie jest aż tak ważne, czy spełnimy założenia EAC w każdym jej punkcie, ważne czy faktycznie efektem realizacji projektu będzie pobudzenie gospodarki w regionie objętym jego realizacją.

Sebastian Mikołajczyk (Sprint, Motorola) wyraził obawę, że do 2015 r. wszystkie prace muszą być rozliczone przed Komisja Europejską gdy tymczasem żadna sieć jeszcze nie jest budowana. Potrzebne jest znaczne przyspieszenie działań przygotowawczych bo zaczyna być mało czasu – a przekroczenie terminów grozi utrata dotacji.

Dyr. Beata Dobrzyńska-Borucka z Ministerstwa Infrastruktury powiedziała, że niestety realizacja programu bezwzględnie wymaga szeregu działań wstępnych, od inwentaryzacji sieci już istniejących poczynając. Pokonanie wstępnego etapu wymaga ścisłej koordynacji kilku urzędów; zapewniła, że w tym kierunku jest czynionych wiele wysiłków.

Prezes UKE Anna Streżyńska przyznała że problem koordynacji nie jest nowy i faktycznie istnieje ale jej zdaniem istotniejszym czynnikiem powodzenia programu jest właściwe doradztwo. UKE przyjął na siebie tę rolę i ją realizuje.

Wiesław Paluszyński ostrzegł, że wskutek sporej dozy niepewności co do tego, czy społeczności regionu będą w stanie wchłonąć nową infrastrukturę zapewniając jej odpowiedni popyt i gamę usług, istnieje niebezpieczeństwo, że w efekcie tego wielkiego projektu powstanie sieć głównie dla administracji, w niewielkim tylko stopniu przydatna dla obywatela. Grozi nawet sytuacja, że na tej bazie zamiast żywotnego rynku wyrośnie nowy wielki operator – niektórzy już nawet znają jego nazwę: MOST...

Michał Zientara zgodził się, że supernowoczesna sieć, z której korzysta głównie administracja, to nie jest to, o co chodzi. Zapewnił też, że zupełnie nie wie, co to za MOST i że absolutnie nie ma żadnej dążności do wypierania rynku przez aparat państwowy.

Sebastian Mikołajczyk przyznał, że z punktu widzenia jego firmy widzi już pewien oddolny ruch w zakresie budowy sieci dostępowych ostatniej mili, w tym także w ramach Działania 8.3.

Min. Wendel zapewniła, że żaden projekt powołania MOST-u do ministerstwa nie wpłynął. A gdyby nawet wpłynął to perspektywa decyzji w sprawie tej opcji byłaby bardzo odległa i daleka od przesądzenia.

W prezentacji poświęconej inicjatywie Stowarzyszenia Miasta w Internecie „Polska Cyfrowa Równych Szans” w odniesieniu do specyfiki Polski Wschodniej Józef Orzeł wyraził wątpliwość, czy wielki potencjał SSPW rzeczywiście znajdzie dostateczny popyt na swoje usługi. Przypomniał, że Polacy obok Bułgarów, Rumunów i Greków mają najniższe kompetencje cyfrowe w całej Europie - a w Polsce Wschodniej problem ten jest szczególnie ostry. Jeżeli wślad za SSPW nie pójdą odpowiednie fundusze na edukacje to porażka programu jest niemal pewna. J. Orzeł ponownie polecił uwadze organizowany przez MwI program „Polska Cyfrowa Równych Szans” w ramach którego działa sieć lokalnych „coachów" działających na rzecz podstawowej edukacji informatycznej – ich pożądana liczbę MwI ocenia na 1,5-3 tys. MwI ocenia, że całkiem skutecznym narzędziem w walce z wykluczeniem cyfrowym jest certyfikat ECDL – są statystyki pozujące, że stanowi on liczący się argument w poszukiwaniu pracy.

Nutę optymizmu wprowadziła Małgorzata Dąbrowska z Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, która przedstawiając realizowany przez Fundację program rozwoju bibliotek w Polsce pokazała, iż sieć bibliotek jest naturalnym, realnie działającym rozsadnikiem wiedzy informatycznej, zwłaszcza wśród osób starszych.

Reprezentujący KIGEiT Jarosław Tworóg przedstawił europejski projekt e-Skills, w którym KIGEiT aktywnie uczestniczy wspólnie z Polskim Biurem ECDL. Mówca kolejny raz potwierdził tezę, że skuteczność walki z e-wykluczeniem i kształcenie ustawiczne stanowią najważniejszy klucz do powodzenia akcji pobudzania rozwoju przez informatyzację tkanki społecznej w każdym jej wymiarze.

Kontynuując myśl o znaczeniu edukacji Ogólnokrajowy Koordynator ECDL Marcin Garwacki stwierdził, że jednym ze skutecznych stymulatorów propagacji e-umiejętności jest zdobywanie certyfikatów ECDL. M. Garwacki omówił strukturę certyfikatu e-Nauczyciel poświadczający kompetencje do twórczego korzystania z nowych technologii w procesie dydaktycznym oraz do poruszania się w systemie informatycznym wspomagającym działanie szkoły. Innym świeżo opracowanym produktem certyfikacyjnym jest e-Urzędnik (e-Clerk w wersji międzynarodowej – jest to autorska inicjatywa Polskiego Biura ECDL z szansami na zdobycie społeczności międzynarodowej).

Kończąc wystąpienie Marcin Garwacki wręczył dyplomy najaktywniejszym partnerom z województw warminsko-mazurskiego, podkarpackiego i lubelskiego, którzy realizowali projekty z ECDL sponsorowane ze środków UE. Na liście wyróżnionych znalazły się centra i laboratoria egzaminacyjne ECDL, lokalne stowarzyszenia, szkoły, urzędy i osoby prywatne: Krzysztof Zaleski, Techpal sp z o.o., Warmińsko-Mazurski Zakład Doskonalenia Zawodowego w Olsztynie, Iławska Izba Gospodarcza, Olsztyńska Szkoła Biznesu, Olsztyńska Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego , Warmińsko-Mazurski Sejmik Osób Niepełnosprawnych, Stowarzyszenie Ochotniczych Hufców Pracy, Odział Terenowy w Olsztynie, Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Ełku, Zespół Szkół Ogólnokształcących w Rybczewicach, Gimnazjum nr 1 w Piaskach, Gimnazjum nr 3 w Świdniku, Starostwo Powiatowe w Białej Podlaskiej, Zespół Szkół nr 1 w Lublinie, Urząd Miasta Chełm, Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów Porytowego Wzgórza w Janowie Lubelskim, Zespół Szkół w Potoku Wielkim, Unizeto Technologies S.A. w Lublinie, Gmina Lublin, Gmina Lubartów, Miejsko-Gminy Zespół ds. Obsługi Oświaty Poniatowa, Szkoła Podstawowa nr 17 w Lublinie, Szkoła Podstawowa nr 1 w Lubartowie, Fundacja Aktywności Obywatelskiej, Vulcan Sp. z o.o., Centrum Szkoleń i Innowacji w Lublinie, Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 4 w Lublinie, Centrum Ochrony Pracy i Środowiska PRO LEX w Rykach, Fundacja "OIC POLAND" w Lublinie.